Er komt een parlementaire enquête naar de problemen met hogesnelheidstrein Fyra. De PvdA en de VVD schaarden zich dinsdag achter dit initiatief – het zwaarste middel van het parlement – van D66 en het CDA.

Het onderzoek moet voor de zomer al van start gaan. Ook SP, PVV, ChristenUnie en GroenLinks steunen de enquête.

De partijen willen weten hoe het zover heeft kunnen komen dat treinen met zoveel technische problemen zijn aangeschaft. Bij een parlementaire enquête kunnen mensen onder ede worden gehoord. Dat is nodig omdat er bedrijfsgevoelige informatie boven tafel moet komen, vinden de politici.

In het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer vond D66-leider Alexander Pechtold dat staatssecretaris Wilma Mansveld (Spoor) “opvallend weinig antwoorden” had op de vragen van Kamerleden. Ze liet in het midden of de Fyra nog terugkeert op het Nederlandse spoor en streeft ernaar om 16 keer per dag een vervangende trein naar Brussel te laten rijden, twee keer zoveel als nu. Garanties daarvoor kan ze niet geven.

De NS komt vrijdag met – tijdelijke – alternatieve maatregelen voor het vervoer. Nadat Mansveld liet doorschemeren dat intrekking van de concessie (het recht om op de hogesnelheidslijn te rijden) van de NS mogelijk zou kunnen zijn, heeft Veolia Transport Nederland laten weten zeer geïnteresseerd te zijn. Veolia verloor destijds de aanbesteding van de NS.

Dijsselbloem haalt uit naar NS

Minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) gaat zich in elk geval als houder van alle aandelen NS een stuk strenger opstellen in de richting van de directie van de Nederlandse Spoorwegen. Hij zei dat hij niet meer "achteraf" van een belangrijke beslissing van de NS wil horen. Die volgorde draaien we om. De aandeelhouder moet veel vroeger door de NS geconsulteerd worden en ik ga er zelf op letten dat dat gebeurt.'" Dijsselbloem zei dat hij er zeer aan hecht dat hij als enige aandeelhouder van NS "mee aan het stuur zit'' bij ingrijpende beslissingen.

Hij maakte ook duidelijk waarom hij zich niet laat opjagen met een definitief besluit over de Fyra en de toekomst van de hogesnelheidslijn. Waar nu alleen de technische mankementen duidelijk zijn, wil Dijsselbloem ook precies alle juridische en financiële gevolgen in kaart gebracht hebben. "Al gaat iedereen op z'n kop staan, ik wil dit niet halsoverkop doen.''

Hoe groot de tegenvaller van het Fyra-debacle is voor de Nederlandse staat, kon Dijsselbloem nog niet zeggen. De tegenvaller zoveel mogelijk beperken is zijn prioriteit. Maar dat die in de miljoenen loopt is volgens hem een voorzichtige schatting.

Onderzoek België naar aanbesteding

De Belgische justitie buigt zich over mogelijke onregelmatigheden bij de aanbestedingsprocedure voor de Fyra-treinen, meldden Vlaamse media dinsdagmiddag.

De top van de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS liet de afgelopen maanden een onderzoek uitvoeren naar de aanbestedingsprocedure. Wat het resultaat van het onderzoek door advieskantoor Ernst & Young is, is niet openbaar gemaakt.

De NMBS overhandigde het hele aankoopdossier aan het parket in Brussel. Volgens de krant De Tijd gebeurde dat omdat de wet bepaalt dat een overheid, een overheidsinstantie of een ambtenaar melding moet maken van elke misdaad waarvan die op de hoogte is.

De opdracht voor het onderzoek kwam van NMBS-topman Marc Descheemaecker. Hij handelde op eigen initiatief en zou zijn directiecomité niet op de hoogte hebben gebracht. Descheemaecker benadrukte onlangs dat hij steeds tegen de aankoop is geweest.

Geen vertrekpremie Meerstadt

Vertrekkend NS-topman Bert Meerstadt krijgt overigens geen vertrekpremie mee. De Belgische justitie buigt zich inmiddels over mogelijke onregelmatigheden bij de aanbestedingsprocedure. En volgens Dijsselbloem "kun je op je vingers natellen" dat er rechtszaken gaan komen.

De NS besloot maandag niet verder te gaan met de Fyra. Staatssecretaris Mansveld noemde dat verstandig, maar wacht nog wel op de juridische onderbouwing voordat ze met de beslissing akkoord kan gaan. Voor het weekeinde trok NMBS de stekker al uit het project. De Fyra V250 had Amsterdam en Brussel met elkaar moeten verbinden.

Maker Fyra verwerpt beschuldigingen

AnsaldoBreda, leverancier van de Fyra-treinen, verwerpt de beschuldigingen van de NS en Belgische Spoorwegen dat er van alles mankeert aan de voertuigen en dat de treinen niet veilig zijn. Dat heeft het bedrijf dinsdag in een verklaring laten weten.

Volgens de Italiaanse treinenbouwer hebben de V250-treinen alle internationale testen doorstaan en voldoen ze aan alle veiligheidsnormen, getuige ook de certificaten die door de Nederlandse en Belgische Spoorwegen zijn afgegeven. De topman van AnsaldoBreda, Maurizio Manfellotto, zal donderdag in een persconferentie in Napels het verweer van het bedrijf toelichten.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl